Luật sư Đặng Văn Cường

Liên quan đến vấn đề này, Thời báo Đông Nam Á trích đăng bài viết của luật sư Đặng Văn Cường, Văn phòng luật sư Chính Pháp, Đoàn luật sư TP. HN (Bài viết dựa trên quan điểm riêng của luật sư).

“Bầu Kiên là một vụ án đang mang tính “thời sự tố tụng”. Vụ án này được nhiều người quan tâm không chỉ là vụ án liên quan tới nhiều “đại gia” có tên tuổi mà còn do quan điểm của bị cáo và quan điểm của hầu hết người bào chữa về tội danh và hình phạt đối lập với quan điểm của cơ quan công tố.

Đến nay, có rất nhiều bài đã viết về “bầu” Kiên và vụ án này, nhiều quan điểm được nhìn nhận ở nhiều góc độ khác nhau về vụ án. Những người hâm mộ ông Kiên, người thân và nhiều bạn bè ông Kiên thì có quan điểm là “án oan”, ông Kiên vô tội, không có tội, việc xét xử biểu hiện không khách quan… Số khác thì cho rằng ông Kiên có tội nhưng tội gì thì cần xem xét lại. Cũng có một số quan điểm cho rằng ông Kiên giỏi nhưng đã “lách” luật, gây thiệt hại cho kinh tế, xã hội, ảnh hưởng tới công tác quản lý nên cũng cần xử lý…

Thời buổi tự do ngôn luận nên “người ta” có quyền bày tỏ ý kiến, quan điểm của mình về một vấn đề, đó là những suy nghĩ chủ quan phụ thuộc vào trình độ nhận thức, góc độ xã hội, yếu tố tâm lý, tình cảm cá nhân… Để đánh giá đâu là đúng, đâu là sai đối với từng ý kiến cũng không đơn giản.

Ở góc độ pháp lý hình sự thì kết quả giải quyết vụ án chỉ có đúng hoặc sai, có tội hoặc không có tội (không đủ căn cứ kết tội) trên cơ sở đối chiếu hành vi của các bị cáo với các quy định pháp luật hiện hành. Hành vi của các bị cáo thể hiện thông qua các chứng cứ, tài liệu có trong hồ sơ vụ án và được thẩm tra, làm rõ qua diễn biến công khai tại phiên tòa. Từ nội dung đã được làm rõ đó, đối chiếu với các quy định pháp luật thì mới biết hành vi của các bị cáo là đúng hay sai, đúng đến đâu và sai ở đâu. Hành vi của các bị cáo có thỏa mãn các dấu hiệu cấu thành tội phạm hay không? Nếu cấu thành tội phạm thì là tội gì? Tính chất mức độ gia sao? Xử lý như thế nào thì thỏa đáng…? Chỉ có những người tiến hành tố tụng và người bào chữa là biết rõ hơn ai hết về nội dung, tính chất của vụ án do trình độ nhận thức và vai trò trong tố tụng. Quyết định cuối cùng về số phận pháp lý của các bị cáo phụ thuộc vào nhìn nhận, đánh giá của Hội đồng xét xử vào ngày 09/6 tới đây.

Trong câu chuyện này, với tư cách là một luật sư đã từng tham gia những vụ án hình sự, tôi chưa đặt ra vấn đề các bị cáo có oan hay không oan? Mức án mà đại diện Viện kiểm sát đề xuất tại phiên tòa có nặng hay nhẹ mà chỉ có đôi lời bàn về hình phạt và mục đích ý nghĩa của hình phạt nói chung trên cơ sở diễn biến của phiên xét xử.

-              Việc chứng minh bị cáo có tội đương nhiên phải căn cứ vào kết quả điều tra, diễn biến tại phiên tòa trên cơ sở áp dụng các quy định của pháp luật. Tòa án cũng sẽ cứ tuyên án, không phụ thuộc vào việc bị cáo có nhận tội hay không nhận tội. Tuy nhiên, khi Tòa án tuyên một bản án thì bị cáo có tâm phục khẩu phục hay không là điều rất quan trọng đối với việc thi hành án và ý nghĩa của hình phạt. Nếu bị cáo có tội, mà những người tiến hành tố tụng, đặc biệt là đại diện Viện kiểm sát thực hành quyền công tố tại phiên tòa và Hội đồng xét xử không chỉ ra cho bị cáo thấy việc Tòa án kết tội là đúng, phải chịu hình phạt như vậy là đúng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội của bị cáo gây ra… thì sẽ không đảm bảo được mục đích, ý nghĩa của hình phạt. Bị cáo sẽ có tâm lý chống đối, phản kháng, cho rằng việc cải tạo là không cần thiết, thậm chí có thể phản tác dụng giáo dục, làm xấu đi nhận thức của bị cáo về nhà nước và pháp luật… (Ví dụ như hình ảnh của Chí Phèo sau 7 -8 năm tù… trong chuyện ngắn cùng tên của Nam Cao là một minh chứng).

-              Nếu bị cáo có tội, đủ căn cứ kết tội theo quy định pháp luật nhưng do bị cáo nhận hạn chế nhận thức, không thành khẩn khai báo, không thành khẩn nhận tội. Tại phiên tòa, Đại diện Viện kiểm sát và hội đồng xét xử không thuyết phục được bị cáo nhận ra cái sai và tìm cách sửa sai… thì Tòa án vẫn cứ tuyên án và nhiệm vụ cải tạo, giáo dục bị cáo tiếp theo thuộc về cơ quan thi hành án hình sự (trừ trường hợp tòa tuyên án tử hình).

Nếu việc cải tạo, giáo dục không tốt, mức hình phạt không đủ răn đe thì sau khi chấp hành án xong, bị cáo sẽ lại tiếp tục phạm tội… và quy trình tố tụng với bị cáo lại tiếp tục cho đến khi đạt được mục đích của hình phạt. Do vậy, việc chứng minh bị cáo có tội, thuyết phục bị cáo về tội phạm và hình phạt trong vụ án hình sự (đúng người, đúng tội, đúng mức hình phạt) có ý nghĩa vô cùng quan trọng, góp phần nâng cao nhận thức pháp luật không chỉ với bị cáo mà còn có vai trò trong việc tuyên truyền, giáo dục pháp luật. Đối với bị cáo thì sẽ có ý nghĩa vô cùng to lớn trong việc giáo dục, cải tạo bị cáo trở thành người có ích cho xã hội, không tiếp tục thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội…

-              Nếu bị cáo không có tội, bị cáo nhận thức được điều đó và theo pháp luật thì không đủ căn cứ kết tội nhưng do trình độ, nhận thức của người tiến hành tố tụng hoặc do lý do chủ quan, khách quan nào khác khiến bị cáo phải mang một án oan (ví dụ như ông Nguyễn Thanh Chấn…). Bị cáo kêu oan tại tòa án nhưng không được chấp nhận… thì việc tiếp theo là bản thân bị cáo, người nhà bị cáo và người bào chữa phải tiếp tục tìm lý lẽ, chứng cứ, viện dẫn các quy định pháp luật để minh oan, giải oan cho bị cáo (thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm) thì vụ việc mới có hồi kết. Tuy nhiên, “làm đi không tày làm lại”… việc tìm ra cái sai trong tố tụng và sửa sai trong tố tụng là việc vô cùng khó khăn.

Chính vì lẽ đó mà trách nhiệm của người tiến hành tố tụng, những người bào chữa có vai trò quan trọng trong việc đi tìm chân lý trong một vụ án. Cần chỉ rõ các căn cứ, chứng cứ buộc tội bị cáo của người thực hành quyền công tố tại phiên tòa nhưng cũng cần có lý lẽ phản biện sắc bén của người bào chữa, của các bị cáo đối với các căn cứ buộc tội đó để các vấn đề được nhìn nhận một cách đa chiều, để thấy được vấn đề cốt lõi của nó góp phần tìm ra chân lý. Trong quá trình đó cũng đòi hỏi người cầm cân nảy mực phải thực sự khách quan, công tâm và có trình độ thực sự thì mới có một bản án thấu tình, đạt lý, đúng pháp luật, mới mang lại ý nghĩa của hình phạt và mới đạt được mục đích của hình phạt.

Có lẽ vụ án “bầu” Kiên và các đồng phạm sẽ không dừng lại tại tòa án cấp sơ thẩm. Tuy nhiên, vẫn mong rằng Tòa án cấp sơ thẩm sẽ ra một bản án có thể thuyết phục được phần nào các bị cáo về tội phạm và mức hình phạt. Đồng thời, giải quyết được những băn khoăn, thắc mắc của những người quan tâm theo dõi diễn biến vụ án này để chân lý được đặt đúng chỗ của nó.”

Cảm ơn luật sư Đặng Văn Cường đã chia sẻ bài viết đến Seatimes!

Xẻm thêm:

 

Cô giáo 17 năm trốn chạy Có lẽ nếu không có sự cảm thông, chia sẻ của những trinh sát Phòng Cảnh sát truy nã tội phạm (Công an tỉnh Quảng Trị) thì không biết cuộc sống bụi bờ của “cô giáo” Lê Thị Thanh Hương kéo dài đến bao giờ. Đường về ai cũng biết, nhưng đối với người phụ nữ ấy, cái nắm tay thật chặt của cơ quan thực thi pháp luật đã giúp cô đủ can đảm để bước ra ánh sáng, đối diện với những lỗi...

Sống ở Hoàng Sa Tàu ĐN-926 đến gần đảo Tri Tôn (Hoàng Sa, TP. Đà Nẵng), dập dềnh thả. Thảo, thuyền trưởng 926 buộc chặt áo phao, quàng thêm mấy lượt túi ni lông cho bao đồ nghề máy móc.

Bắt nguyên Giám đốc Phòng Giao dịch Ngân hàng Việt Á Ngày 5.6, Cơ quan CSĐT Bộ Công an quyết định bắt tạm giam Phạm Xuân Hưng (42 tuổi, nguyên Giám đốc Phòng Giao dịch Ngân hàng TMCP Việt Á, Hoàng Văn Thụ, P.3, TP.Bạc Liêu, trực thuộc Ngân hàng Việt Á - chi nhánh tỉnh Bạc Liêu) để điều tra làm rõ hành vi vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.

Lời sau cùng, bầu Kiên "mơ" Việt Nam vào World Cup   Trong lời nói sau cùng tại tòa sáng nay, bầu Kiên đã xin lỗi người thân, bạn bè, đồng nghiệp, đặc biệt là cổ động viên bóng đá Hà Nội. Bầu Kiên cũng tiếp tục khẳng định mình vô tội.

Bộ trưởng Chuck Hagel: Cam kết của Mỹ với châu Á mạnh chưa từng có    Mỹ sẽ không thay đổi các kế hoạch nhằm tăng cường sự hiện diện quân sự tại châu Á do các mối đe dọa đang nổi lên ở những nơi khác, Bộ trưởng quốc phòng Mỹ cho biết trước khi gặp gỡ các đồng minh tại một khu vực đang ngày càng lo ngại trước Trung Quốc.

"Bảo mẫu" làm chết bé trai 18 tháng tuổi nức nở tại tòa     - Nói lời sau cùng, bị cáo Nhờ quay xuống khóc nức nở gửi lời xin lỗi gia đình bị hại. HĐXX tuyên phạt bị cáo Hồ Ngọc Nhờ 18 năm tù về tội giết người, buộc Nhờ và cha mẹ liên đới bồi thường cho bị hại 100 triệu đồng.

“Phun vòi rồng, ném đá chỉ là trò trẻ con”     - “Chúng lao thẳng vào tàu cá mình, tôi và anh em tìm mọi cách chống chọi với tàu mang số hiệu 306. Nó (tàu Trung Quốc) bất lực khi thực hiện âm mưu đâm chìm tàu và cướp tài sản, rồi lại dùng vòi rồng phun, kể cả ném đá cho tan nát tàu mình…”.

Đại án bầu Kiên: Tàn cả một “dàn” đại gia     Cả một dàn lãnh đạo gần trọn bộ lãnh đạo cao cấp nhất: Chủ tịch, tổng giám đốc cho tới các thành viên HĐQT, ban điều hành... với nhiều thành tích được vinh danh đang chờ phán quyết cuối cùng của tòa.

Ôm vợ hàng xóm, bị 'phạt' 500 triệu: Ai là kẻ gạ tình?  Những ngày vừa qua, người dân TP. Hưng Yên (tỉnh Hưng Yên) không khỏi bàn tán xôn xao về vụ việc Dương Văn Lích (42 tuổi, trú xã Quảng Châu, TP. Hưng Yên) bắt quả tang vợ và hàng xóm là Nguyễn Quang  K. đang “tòm tem” với nhau. Sau đó Lích đã bắt “tình nhân” của vợ "bồi thường" 500 triệu đồng, sau đó chốt lại là, phải viết giấy vay nợ 250 triệu đồng mới được ra về....

Bé gái 'ham yêu' dẫn người yêu vào vòng lao lý   Ngọc Anh đã “khai man” thêm 10 tuổi để được yêu anh chàng cử nhân tin học. Cả 2 đã nhiều lần làm chuyện “người lớn”, khiến anh chàng cử nhân